Τί είναι η αγγειοπλαστική των στεφανιαίων αρτηριών.
Η αγγειοπλαστική των στεφανιαίων αρτηριών είναι μία μη χειρουργική επέμβαση που αποσκοπεί στη διάνοιξη των στενωμένων ή αποφραγμένων στεφανιαίων αρτηριών. Γίνεται με την ίδια τεχνική όπως και στεφανιογραφία. Η αγγειοπλαστική των στεφανιαίων αρτηριών μπορεί να γίνει με απλή διάνοιξη της στεφανιαίας αρτηρίας που εμφανίζει στένωση με μπαλόνι ή και να συνοδευθεί από τοποθέτηση ενδοστεφανιαίας πρόθεσης. (stent)
Αγγειοπλαστική με μπαλόνι.
Στην επέμβαση αυτή χρησιμοποιείται ένας μικρός καθετήρας που έχει στο άκρο του ένα μπαλόνι για να ανοίξει την αποφραγμένη στεφανιαία αρτηρία. Η επέμβαση διαρκεί συνήθως λιγότερο από μία ώρα και οι ασθενείς εξέρχονται του νοσοκομείου την επόμενη ημέρα. Το πρώτο μέρος της αγγειοπλαστικής με μπαλόνι είναι όμοιο με αυτό του καρδιακού καθετηριασμού (προετοιμασία, εισαγωγή καθετήρων και έγχυση της σκιαγραφικής ουσίας). Στη συνέχεια με τη βοήθεια των ακτίνων Χ ο ιατρός προωθεί ένα μικρό μεταλλικό σύρμα διαμέσου της στενωμένης στεφανιαίας αρτηρίας. Ένα μπαλόνι προωθείται με τη βοήθεια του σύρματος και τοποθετείται στο σημείο της στένωσης. Το μπαλόνι διατείνεται (φουσκώνει) συμπιέζοντας την αθηρωματική πλάκα στο τοίχωμα της αρτηρίας. Το μπαλόνι παραμένει φουσκωμένο για αρκετά δευτερόλεπτα πριν να ξεφουσκώσει. Με τη βοήθεια των ακτίνων Χ ο ιατρός ελέγχει το αποτέλεσμα της διαστολής. Αν ο αυλός της στεφανιαίας αρτηρίας στο σημείο της στένωσης έχει ανοίξει ικανοποιητικά και εξασφαλίζεται ομαλή ροή του αίματος προς την καρδιά , το μπαλόνι αφαιρείται και η επέμβαση έχει ολοκληρωθεί.
Αγγειοπλαστική με τοποθέτηση μεταλλικής πρόθεσης (stent).
H μεταλλική πρόθεση είναι ένας μικρός μεταλλικός σωληνίσκος με διάκενα που τοποθετείται στο σημείο της στένωσης της στεφανιαίας αρτηρίας, μετά από προηγούμενη διάνοιξη με μπαλόνι για να κρατήσει την αρτηρία ανοικτή. Η μεταλλική πρόθεση είναι τοποθετημένη σε ένα καθετήρα μπαλόνι και με τη βοήθεια των ακτίνων Χ τοποθετείται στο σημείο της στένωσης της στεφανιαίας αρτηρίας. Το μπαλόνι διατείνεται και οδηγεί στη διάνοιξη της μεταλλικής πρόθεσης που έρχεται σε επαφή με το τοίχωμα της αρτηρίας. Μία ή περισσότερες μεταλλικές προθέσεις μπορεί να χρησιμοποιηθούν ανάλογα με το μήκος της στένωσης. Γίνεται έλεγχος με τη βοήθεια των ακτίνων Χ για να εκτιμήσουμε το αποτέλεσμα της διάνοιξης και της τοποθέτησης της μεταλλικής πρόθεσης. Το μπαλόνι μπορεί να ξαναδιαταθεί αρκετές φορές μέχρις ότου εξασφαλίσουμε ότι η μεταλλική πρόθεση έχει σωστά τοποθετηθεί και διαταθεί στο σημείο της στένωσης. Μετά την επίτευξη ικανοποιητικού αποτελέσματος, το μπαλόνι ξεφουσκώνει και εξέρχεται κατά μήκος του σύρματος από το σημείο της στένωσης. Η μεταλλική πρόθεση παραμένει στο σημείο της στένωσης κρατώντας ανοικτή την αρτηρία.
Μετά την επέμβαση γίνεται σύγκλειση του σημείου εισόδου του καθετήρα με τη βοήθεια διαφόρων ουσιών (κολλαγόνο) ή ραμμάτων. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί ο μικρός σωληνίσκος (καθετήρας) να παραμείνει μέσα στην αρτηρία της βουβωνικής περιοχής και να αφαιρεθεί λίγες ώρες αργότερα όταν η πηκτική κατάσταση του οργανισμού το επιτρέψει, ασκώντας στο σημείο αυτό πίεση με τα χέρια.
Ποια είναι η αντιμετώπιση μου μετά την αγγειοπλαστική;
Παραμένετε για μικρό χρονικό διάστημα στην μονάδα παρακολούθησης που βρίσκεται στο αιμοδυναμικό εργαστήριο και στη συνέχεια μεταφέρεστε στη στεφανιαία μονάδα όπου παρακολουθούνται οι ασθενείς μετά την αγγειοπλαστική. Για τις επόμενες ώρες παίρνετε ορισμένα φάρμακα που είναι απαραίτητα για να διατηρηθεί το αποτέλεσμα της αγγειοπλαστικής και παρακολουθείστε από τους ιατρούς και το νοσηλευτικό προσωπικό. Γίνονται επίσης και αιμοληψίες για να παρακολουθηθεί το επίπεδο των ενζύμων της καρδιάς μετά την αγγειοπλαστική. Παραμένετε στο κρεβάτι για αρκετές ώρες για ανάπαυση, ανάλογα με την τεχνική που έχει εφαρμοσθεί για την απόφραξη του σημείου εισόδου των καθετήρων (όπως περιγράφεται και στον καρδιακό καθετηριασμό). Όταν επιστρέψετε στο δωμάτιό σας θα πρέπει να πιείτε άφθονα υγρά και να φάτε. Η διάρκεια της παραμονής σας στο νοσοκομείο θα εξαρτηθεί από τη βαρύτητα της επέμβαση στη οποία υποβληθήκατε και από το πόσο καλά έχει επουλωθεί το σημείο εισόδου του καθετήρα. Οι περισσότεροι ασθενείς είναι δυνατόν να επιστρέψουν στο σπίτι τους την επόμενη ημέρα μετά την επέμβαση.
Συμβουλές μετά την έξοδο από το νοσοκομείο.
Πριν φύγετε από το νοσοκομείο θα σας δοθεί συνταγή φαρμάκων την οποία θα πρέπει να ακολουθήσετε. Μπορείτε επίσης να παραλάβετε το cd της επέμβασης σας. Θα ενημερωθείτε επίσης για το πρώτο ραντεβού που θα έχετε στα εξωτερικά ιατρεία του νοσοκομείου μας.
Μετά την έξοδό σας από το νοσοκομείο θα πρέπει να ακολουθήσετε τις οδηγίες που περιγράφονται μετά τον καθετηριασμό.
Μπορείτε να επανέλθετε στην εργασίας σας μετά την πάροδο 5 έως 7 ημερών από την ημέρα της αγγειοπλαστικής. Σε περίπτωση που νιώσετε τις επόμενες ημέρες μετά την αγγειοπλαστική έντονη στηθάγχη η οποία διαρκεί περισσότερο από 15-20 λεπτά και δεν ανακουφίζεται με την υπογλώσσια λήψη νιτρογλυκερίνης ή δινιτρικού ισοσορβίτη θα πρέπει να επικοινωνήσετε με τον θεράποντα καρδιολόγο σας ή να επισκεφθείτε το τμήμα επειγόντων περιστατικών του πλησιέστερου εφημερεύοντος νοσοκομείου .
Είναι πολύ σημαντικό να τροποποιήσετε τους παράγοντες κινδύνου που μπορούν να επιδεινώσουν την αθηρωματική διεργασία που ευθύνεται για τη στεφανιαία νόσο. Θα σας δοθούν πλήρεις οδηγίες για τη διατροφή σας ώστε να κρατήσετε σε χαμηλά επίπεδα τη χοληστερίνη σας. Θα πρέπει επίσης να σταματήσετε το κάπνισμα, να ελέγξετε την αρτηριακή πίεση και τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα (αν είσθε διαβητικός). Μετά την πάροδο των πρώτων 5-7 ημερών θα πρέπει αν επανέλθετε προοδευτικά σε πρόγραμμα καθημερινής σωματικής δραστηριότητας που θα σας εξασφαλίσει απώλεια βάρους (σε περίπτωση που έχετε επιπλέον του κανονικού σωματικού βάρος) και πιο φυσιολογική λειτουργία της καρδιάς σας. Η σωματική άσκηση δε θα πρέπει να υπερβαίνει τα δικά σας επιτρεπτά όρια, θα πρέπει να γίνεται με προοδευτικό ρυθμό και να υπάρχει ικανοποιητικός χρόνος ανάπαυσης ανάμεσα στις διάφορες ασκήσεις.
Πόσο διαφορετική είναι η αγγειοπλαστική από την επέμβαση αορτοστεφανιαίας παράκομψης (by-pass)
Στην επέμβαση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης πραγματοποιείται παράκαμψη των στενωμένων ή αποφραγμένων αρτηριών με τη χρησιμοποίηση αρτηριακών ή φλεβικών μοσχευμάτων που παίρνονται από ένα άλλο σημείο του σώματος. Στην αγγειοπλαστική το αποφραγμένο τμήμα της στεφανιαίας αρτηρίας διανοίγεται μάλλον παρά παρακάμπτεται.
Οι δύο επεμβάσεις επιτυγχάνουν συγκρίσιμα άμεσα και απώτερα αποτελέσματα: αμφότερες εξασφαλίζουν μεγαλύτερη ποσότητα αίματος προς τον καρδιακό μυ.
Μπορεί οποιοσδήποτε έχει θωρακικό πόνο να υποβάλλεται σε αγγειοπλαστική;
Σαφώς όχι, Το αν είστε υποψήφιος για να υποβληθείτε σε μια τέτοια επέμβαση εξαρτάται από διάφορες άλλες πληροφορίες. Ανάμεσα στα άλλα πρέπει να γνωρίζουμε το επίπεδο λειτουργίας συνολικά της καρδιάς σας, πόσο καιρό έχετε στηθάγχη, πόσες αρτηρίες έχουν στενώσεις ή αποφράξεις, πού εντοπίζονται αυτές οι στενώσεις και πόσο σοβαρές είναι. Μόνο ο ιατρός που σας παρακολουθεί μπορεί να προσδιορίσει για εσάς θεραπευτική αντιμετώπιση.
Παρουσιάζει επιπλοκές η αγγειοπλαστική?
Οι επιπλοκές της αγγειοπλαστικής είναι σπάνιες. Σε ένα ποσοστό μικρότερο από 1% οι ασθενείς που υποβάλλονται σε αγγειοπλαστική μπορεί να χρειασθούν επείγουσα επέμβαση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης, ενώ η θνητότητα από την επέμβαση σε εξειδικευμένα κέντρα είναι μικρότερη από 0,5%. Σε ένα επίσης πολύ μικρό ποσοστό (1-2%) μπορεί να εμφανισθεί απόφραξη από θρόμβο της στεφανιαίας αρτηρίας στο σημείο τοποθέτησης της ενδοστεφανιαίας πρόθεσης (stent) τις επόμενες ώρες μετά την επέμβαση ή και τις επόμενες ημέρες μετά την έξοδο από το νοσοκομείο. Η απόφραξη αυτή συνήθως επαναδιανοίγεται στο αιμοδυναμικό εργαστήριο και σπάνια απαιτεί χειρουργική επέμβαση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης. Ο κίνδυνος εμφράγματος του μυοκαρδίου μετά την αγγειοπλαστική είναι 2-5%, αποτέλεσμα της απόφραξης ενός πλευρικού κλάδου που συμβαίνει μετά την τοποθέτηση της ενδοστεφανιαίας πρόθεσης, την εμβολή υλικού από τη στένωση στην περιφέρεια του αγγείου, ή τη θρόμβωση της ενδοστεφανιαίας πρόθεσης.
Μπορεί να χρειαστεί στο μέλλον μια άλλη αγγειοπλαστική;
Είναι πιθανό. Το τμήμα της στεφανιαίας αρτηρίας που έχει υποβληθεί σε διαστολή έχει πιθανότητα 10-30% να εμφανίσει και πάλι στένωση (επαναστένωση). Η πιθανότητα αυτή μειώνεται σημαντικά (περίπου κατά 50%) όταν η αγγειοπλαστική συνοδεύεται και από την τοποθέτηση ενδοστεφανιαίας πρόθεσης (stent). Επιπλέον νέες τεχνολογίες (κεκαλυμένες με ειδικές φαρμακευτικές ουσίες ενδοστεφανιαίες προθέσεις) υπόσχονται την περαιτέρω μείωση του ποσοστού επαναστένωσης μετά την αγγειοπλαστική. Αν παρ’ όλα αυτά συμβεί επαναστένωση, μπορεί να αντιμετωπισθεί με νέα επέμβαση αγγειοπλαστικής ή ενδεχομένως και με επέμβαση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης.
Η επαναστένωση μπορεί να εκδηλωθεί με συμπτώματα όμοια με αυτά που είχατε πριν τη διενέργεια της αγγειοπλαστικής ή να ανιχνευθεί με διαγνωστικές εξετάσεις (δοκιμασία κόπωσης, σπινθηρογράφημα καρδιάς με θάλιο, υπερηχογραφική μελέτη) που θα σας συστηθούν από τους θεράποντες ιατρούς σας στην περίοδο παρακολούθησης μετά την αγγειοπλαστική.
Ζαχαρίας – Αλέξανδρος Ανυφαντάκης,Καρδιολόγος – Επιμελητής Β’ Π.Π.Γ.Ν.Λ.
