Cardiac Arrest – CPR

 Καρδιακή Ανακοπή – Καρδιοπνευμονική Αναζωογόνηση (ΚΑΡΠΑ)

 

Τι είναι η καρδιακή ανακοπή;
Η καρδιακή ανακοπή είναι η αιφνίδια απώλεια της καρδιακής λειτουργίας σε ένα άτομο το οποίο μπορεί να έχει διαγνωσμένη καρδιακή νόσο ή όχι. Ο χρόνος και τρόπος θανάτου είναι απροσδόκητος. Συμβαίνει ακαριαία ή αμέσως μετά την έναρξη των συμπτωμάτων.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες αντιμετωπίζονται ετησίως τουλάχιστον 360.000 περιστατικά εξωνοσοκομειακών καρδιακών ανακοπών, ενώ στην Ευρώπη περίπου 700.000 καρδιακές ανακοπές ανά έτος.

Γενικώς θεωρείται ότι η ετήσια επίπτωση του αιφνίδιου καρδιακού θανάτου στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική είναι 1 περιστατικό ανά 1000 άτομα το έτος.
Η επίπτωση του αιφνίδιου καρδιακού θανάτου αυξάνει με την ηλικία. Στα άτομα <30 ετών είναι 100φορές μικρότερος (1 θάνατος ανά 100.000 άτομα ανά έτος) απ’ ότι σε άτομα >35 ετών (1 θάνατος ανά 1000 άτομα ανά έτος)

Ο κίνδυνος αιφινίδιου καρδιακού θανάτου είναι επίσης 4-7 φορές υψηλότερος στους άνδρες απ’ ότι στις γυναίκες πριν από την εμμηνόπαυση εξαιτίας της προστατευτικής δράσης των οιστρογόνων σ’ αυτές.

Είναι ο όρος «καρδιακή προσβολή» ταυτόσημος της καρδιακής ανακοπής;
Όχι! Ο όρος καρδιακή προσβολή συχνά χρησιμοποιείται λανθασμένα για να περιγράψει μια καρδιακή ανακοπή. Παρ’ όλο που μια καρδιακή προσβολή μπορεί να προκαλέσει καρδιακή ανακοπή και αιφνίδιο θάνατο, οι όροι δεν είναι ταυτόσημοι.  Η καρδιακή προσβολή προκαλείται από κάποια απόφραξη που σταματά τη ροή αίματος στην καρδιά.
Η καρδιακή προσβολή (ή αλλιώς έμφραγμα του μυοκαρδίου) αναφέρεται στο θάνατο μυοκαρδιακού ιστού εξαιτίας της απώλειας αιμάτωσης η οποία δεν οδηγεί κατ’ ανάγκην στο θάνατο του θύματος.
Η καρδιακή ανακοπή προκαλείται όταν το ηλεκτρικό σύστημα της καρδιάς δυσλειτουργεί. Στην καρδιακή ανακοπή ο θάνατος επέρχεται όταν η καρδιά ξαφνικά σταματά να λειτουργεί σωστά. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε ανώμαλο ή ακανόνιστο καρδιακό ρυθμό (αρρυθμία).
Ποιες αρρυθμίες παρατηρούνται στην καρδιακή ανακοπή;
H συνηθέστερη αρρυθμία που παρατηρείται στο 80-90% των εξωνοσοκομειακών αιφνίδιων καρδιακών ανακοπών είναι η κοιλιακή μαρμαρυγή.

Άλλες αρρυθμίες είναι :

– η άσφυγμη κοιλιακή ταχυκαρδία,

– η άσφυγμη ηλεκτρική δραστηριότητα (ηλεκτρομηχανικός διαχωρισμός)

– η ασυστολία.

Ο θάνατος επέρχεται μέσα σε λεπτά από τη στιγμή που η καρδιά σταματήσει.

Ποιοι κινδυνεύουν να υποστούν καρδιακή ανακοπή;
Τα συνήθη αίτια καρδιακής ανακοπής είναι:
Ουλή από προηγούμενο έμφραγμα ή άλλη αιτία. Μια καρδιά με ουλή ή διάταση από οποιαδήποτε αιτία είναι πιθανό να εμφανίσει επικίνδυνες για τη ζωή αρρυθμίες. Οι πρώτοι έξι μήνες μετά από έμφραγμα μυοκαρδίου είναι μια ιδιαίτερα επικίνδυνη περίοδος για καρδιακή ανακοπή σε ασθενείς με αθηροσκληρωτική νόσο.
Μυοκαρδιοπάθειες οποιασδήποτε αιτιολογίας μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης αιφνίδιας καρδιακής ανακοπής.
Μυοκαρδίτιδα
Διαχωρισμός αορτής
Φάρμακα: Κάτω από ορισμένες συνθήκες, ορισμένα φαρμακευτικά σκευάσματα μπορεί να διευκολύνουν αρρυθμίες και να προκαλέσουν αιφνίδια καρδιακή ανακοπή. Παραδόξως, τα αντιαρρυθμικά φάρμακα που χρησιμοποιούνται στη θεραπεία αρρυθμιών μπορεί ορισμένες φορές να προκαλέσουν θανατηφόρες κοιλιακές αρρυθμίες ακόμα και στην προβλεπόμενη δοσολογία. Αυτό καλείται «προαρρυθμική δράση». Ανεξάρτητα απ’ το αν υπάρχει οργανική καρδιακή νόσος, οι σημαντικές  μεταβολές στα επίπεδα καλίου και μαγνησίου στο αίμα (απ’ τη χρήση διουρητικών για παράδειγμα) μπορούν επίσης να προκαλέσουν επικίνδυνες για τη ζωή αρρυθμίες και καρδιακή ανακοπή.
Σύνδρομα γενετικών αρρυθμιών: Γενετικά σύνδρομο όπως το Wolff-Parkinson-White, LongQT, ShortQT, Brugada μπορούν να προκαλέσουν αιφνίδια καρδιακή ανακοπή σε παιδιά και νέους.
Ανωμαλίες των αιμοφόρων αγγείων: Σπάνια, συγγενείς ανωμαλίες των στεφανιαίων αρτηριών αλλά και της αορτής ανακαλύπτονται σε νεαρά άτομα θύματα αιφνιδίου καρδιακού θανάτου. Η αδρεναλίνη που εκλύεται κατά την έντονη σωματική ή αθλητική δραστηριότητα συχνά πυροδοτεί καρδιακή ανακοπή παρουσία αυτών των ανωμαλιών.
Χρήση ναρκωτικών ουσιών:  Σε άτομα χωρίς οργανική καρδιακή νόσο, οι ναρκωτικές ουσίες μπορούν να προκαλέσουν αιφνίδια καρδιακή ανακοπή.

Ποια είναι τα συμπτώματα μιας καρδιακής ανακοπής;
Η καρδιακή ανακοπή χτυπά στις περισσότερες περιπτώσεις ξαφνικά χωρίς προειδοποίηση.
Τα συμπτώματα είναι:
– η απουσία σφυγμού και η απουσία καρδιακών τόνων που επέρχονται αμέσως,
– η απώλεια συνείδησης (Δεν αντιδρά στο χτύπημα στον ώμο. Δεν απαντά στην ερώτηση αν είναι καλά) που επέρχονται 10-20sec μετά
– η διακοπή αερισμού. Το θύμα δεν παίρνει φυσιολογικές αναπνοές όταν γέρνουμε προς τα πάνω το κεφάλι, (15-30sec μετά)
– η μυδρίαση (50-90sec μετά).

Η καρδιακή ανακοπή είναι ανατάξιμη στα περισσότερα θύματα εάν αντιμετωπιστεί εντός λίγων λεπτών.
Αυτό παρατηρήθηκε αρχικά στις αρχές του 1960 με τη στελέχωση των μονάδων στεφανιαίας νόσου. Ηλεκτρικές συσκευές ανακαλύφθηκαν οι οποίες μπορούσαν να μετατρέψουν έναν παθολογικό γρήγορο ρυθμό σε φυσιολογικό. Προγενέστερα, τα θύματα καρδιακής προσβολής είχαν 30% πιθανότητες να πεθάνουν αν έφθαναν ζωντανοί στο νοσοκομείο .
Η ενδονοσοκομειακή επιβίωση μετά από καρδιακή ανακοπή σε ασθενείς με έμφραγμα μυοκαρδίου βελτιώθηκε δραματικά με την ανάπτυξη απινιδωτών DC και με την παρακολούθηση με monitors. Αργότερα έγινε φανερό ότι η καρδιακή ανακοπή μπορούσε να αναταχθεί και εκτός νοσοκομείου με την στελέχωση ομάδων διάσωσης εκπαιδευμένων στην απινίδωση και την καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση.

Τι είναι η Καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση (ΚΑΡΠΑ) ;
Καρδιοπνευμονική Αναζωογόνηση (ΚΑΡΠΑ) ονομάζεται η τεχνική η οποία αποτελείται από θωρακικές συμπιέσεις και τεχνητό αερισμό με σκοπό τη διατήρηση της ροής του αίματος και την οξυγόνωση κατά την καρδιακή ανακοπή. Εφαρμόζουμε την Καρδιοπνευμονική Αναζωογόνηση (ΚΑΡΠΑ) εφόσον διαπιστώσουμε ότι ένα θύμα δεν αναπνέει, προκειμένου να διατηρήσουμε τον εγκέφαλό του οξυγονωμένο. Είναι γνωστή επίσης και ως “το φιλί της ζωής”.
Η Καρδιοπνευμονική Αναζωογόνηση διδάσκεται στα περισσότερα από τα Προγράμματα Εκπαίδευσης Πρώτων Βοηθειών για όλους.

 
Πως γίνεται η ΚΑΡΠΑ;

Γίνεται αποτελεσματικότερα αν ο ασθενής τοποθετηθεί ανάσκελα σε σκληρή επιφάνεια, κάτι που επιτρέπει την αποτελεσματικότερη συμπίεση του στέρνου.
Το άτομο που κάνει τις συμπιέσεις θα πρέπει να βρίσκεται αρκετά ψηλότερα απ’ το θύμα, χρησιμοποιώντας το βάρος του ως μοχλό των συμπιέσεων.
– Τοποθετούμε τον καρπό του ενός χεριού πάνω στο στέρνο του ασθενούς και το άλλο μας χέρι από πάνω, κλειδώνοντας τα δάκτυλα.
– Πιέζουμε προς τα κάτω το στήθος του θύματος κατά τουλάχιστον 5cm με το βάρος του σώματός μας και έχοντας τους αγκώνες τεντωμένους .
– Στη συνέχεια αφήνουμε το στήθος του θύματος να εκπτυχθεί πλήρως.
– Η συχνότητα των συμπιέσεων θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 100/λεπτό.
– Αν θέλετε δώστε 2 αναπνοές μετά από κάθε 30 συμπιέσεις, αλλιώς συνεχίστε να συμπιέζετε το στήθος του θύματος (κύκλος 30:2).

Αν υπάρχει και 2ο άτομο που μπορεί να βοηθήσει καλό θα ήταν να εναλλάσσεστε κάθε 2 λεπτά ώστε να ξεκουράζεται ο ένας όσο ο άλλος συνεχίζει τις συμπιέσεις.
H διαδικασία επαναλαμβάνεται μέχρι την επαναφορά του σφυγμού του θύματος και τη μεταφορά του σε μονάδα θεραπείας.

Η ΚΑΡΠΑ από μόνη της δεν ανατάσσει την κοιλιακή μαρμαρυγή, αυξάνει όμως το χρονικό περιθώριο έως και τρεις φορές μέχρι την απινίδωση.
Η οριστική αντιμετώπιση της κοιλιακής μαρμαρυγής είναι η απινίδωση.
Η προσπάθεια για ΚΑΡΠΑ είναι καλύτερη από την αδράνεια ακόμα και αν ο τυχαίος διασώστης δεν είναι σίγουρος αν τη διενεργεί σωστά.
Αερισμός:
Η διάνοιξη του αεραγωγού ακολουθούμενη από αναπνοές διάσωσης μπορεί να βελτιώσει την οξυγόνωση και αερισμό του θύματος. Ωστόσο, αυτοί οι χειρισμοί μπορεί να είναι τεχνικά δύσκολοι για κάποιον ανειδίκευτο και να απαιτήσουν διακοπή των θωρακικών συμπιέσεων, ειδικά όταν ο περιστασιακός διασώστης είναι μόνος. Επομένως η σύσταση είναι ο ανειδίκευτος διασώστης να παρέχει ΚΑΡΠΑ μόνο με θωρακικές συμπιέσεις χωρίς αερισμό (COCPR) , ενώ ο διασώστης που γνωρίζει, να ανοίγει τον αεραγωγό του θύματος και να δίνει και αναπνοές διάσωσης εκτός των θωρακικών συμπιέσεων.
Αερισμός θα πρέπει να δίνεται επίσης αν το θύμα έχει μεγάλη πιθανότητα ανακοπής λόγω ασφυξίας (πχ σε βρέφος, παιδί ή σε θύμα πνιγμού)
Οι επαγγελματίες διασώστες θα δώσουν αερισμό με ρυθμό 1 αναπνοής κάθε 6-8 sec (8-10 αναπνοές το λεπτό) και θωρακικές συμπιέσεις χωρίς διακοπές.
Πως γίνεται ο αερισμός:


Αν ο ασθενής δεν αναπνέει θα πρέπει κατ’ αρχήν να γίνει διάνοιξη του αεραγωγού του με ανύψωση της κάτω γνάθου (σαγονιού) και κάμψη της κεφαλής προς τα πίσω σπρώχνοντας το μέτωπο του θύματος . Όταν τραβάμε την κάτω γνάθο προς τα πάνω, μαζί της μετακινείται και η γλώσσα και ο αεραγωγός ανοίγει. Προσοχή όμως γιατί η κάμψη καθώς και κάθε άλλη κίνηση του κεφαλιού απαγορεύονται στους τραυματίες στους οποίους επιτρέπεται μόνο το ανασήκωμα της γνάθου.
Αν υπάρχει ασκός αερισμού (AMBU)εφαρμόζουμε τη μάσκα αεροστεγώς στο πρόσωπο του ασθενούς .
Συμπιέζουμε τη μάσκα με το ένα χέρι για περίπου 1sec πιέζοντας τουλάχιστον 500ml αέρα στους πνεύμονες του ασθενούς.
Αν δεν παρατηρείται άνοδος του στήθους του θύματος, αυτό σημαίνει ότι δεν είναι αεροστεγώς σφραγισμένο το στόμα ή υπάρχει απόφραξη του αεραγωγού.
Μετά από 2 αναπνοές συνεχίζουμε με 30 θωρακικές συμπιέσεις. (κύκλος 30:2)
Αν δεν υπάρχει ασκός αερισμού, κλείνουμε τα ρουθούνια του ασθενούς για να γίνει αεροστεγής σφράγιση.
Βάζουμε το στόμα μας πλήρως στο στόμα του ασθενούς.
Μετά από 30 θωρακικές συμπιέσεις δίνουμε 2 αναπνοές (κύκλος 30:2)
Κάθε αναπνοή θα πρέπει να έχει διάρκεια περίπου 1sec με αρκετή δύναμη έτσι ώστε να ανεβαίνει το στήθος του θύματος.

Τι περιλαμβάνει η αλυσίδα Βασικής Υποστήριξης της Ζωής; (Basic Life Support)

Περιλαμβάνει :
1) την έγκαιρη αναγνώριση της επείγουσας κατάστασης. Επιβεβαιώνουμε ότι το θύμα είναι αναίσθητο γονατίζοντας δίπλα στο κεφάλι του και τραντάζοντας τους ώμους του φωνάζοντάς του αν είναι καλά. Αν δεν απαντήσει θεωρούμε ότι είναι αναίσθητος.
2) Την κινητοποίηση  των επαγγελματιών διασωστών (κλήση 166). Πριν ξεκινήσουμε την ΚΑΡΠΑ θα πρέπει να ζητήσουμε από κάποιον που παραβρίσκεται να ειδοποιήσει το ΕΚΑΒ δίνοντας την πληροφορία της ύπαρξης πιθανής ανακοπής και την ακριβή θέση μας καθώς  και να πάρει τον αυτόματο εξωτερικό απινιδωτή αν υπάρχει στο σημείο. Αν δεν υπάρχει 2ο άτομο θα πρέπει εμείς να ειδοποιήσουμε το ΕΚΑΒ πριν ξεκινήσουμε να κάνουμε οτιδήποτε άλλο. Αυτή η μικρή καθυστέρηση είναι απαραίτητη γιατί ο ασθενής έχει μεγαλύτερες πιθανότητες να επιβιώσει αν φτάσει έγκαιρα εξειδικευμένο προσωπικό με τον απαραίτητο εξοπλισμό.
3) Την έγκαιρη καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση (ΚΑΡΠΑ) με έμφαση στις θωρακικές συμπιέσεις (χωρίς να χάσουμε πολύτιμο χρόνο ελέγχοντας τις σφύξεις) και τη λήψη του αυτόματου εξωτερικού απινιδωτή εάν υπάρχει στο σημείο. Αν δεν υπάρχει απινιδωτής, ο περιστασιακός διασώστης θα πρέπει να προχωρήσει άμεσα σε θωρακικές συμπιέσεις.
4) Την έγκαιρη απινίδωση όπου αυτή χρειάζεται.
5) Την έγκαιρη εξειδικευμένη καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση από εκπαιδευμένους διασώστες με τη χρήση φαρμάκων, ειδικών αναπνευστικών συσκευών και χορήγηση επιπλέον απινιδώσεων εάν απαιτούνται
6) την κατάλληλη φροντίδα μετά την ανάνηψη από το ιατρικό προσωπικό.

Η άμεση θεραπεία είναι καθοριστική για την επιβίωση μετά από καρδιακή ανακοπή.
Ο χρόνος που απαιτείται για την πρόκληση μη αναστρέψιμων εγκεφαλικών βλαβών από τη στιγμή της καρδιακής ανακοπής είναι περίπου 4 λεπτά. Ο χρόνος είναι επομένως χρήμα αφού για κάθε λεπτό καθυστέρησης μειώνεται κατά 7-10% η πιθανότητα επιβίωσης.
Το πρόβλημα δεν είναι το εάν μπορεί να αναταχθεί η καρδιακή ανακοπή αλλά η έγκαιρη πρόσβαση στο θύμα.
Σε καμία χώρα στον κόσμο δεν μπορούν τα ασθενοφόρα να φτάσουν πάντα στο θύμα έγκαιρα. Μόνο το 2-5% των θυμάτων διασώζονται μέσω των συστημάτων αντιμετώπισης επειγόντων περιστατικών. Η αποτελεσματική υλοποίηση της παραπάνω αλυσίδας ενεργειών έχει αποδειχθεί ότι επιτυγχάνει διάσωση στο 50% των περιπτώσεων αιφνίδιου καρδιακού θανάτου από κοιλιακή μαρμαρυγή.
Πρόκληση αποτελεί επομένως η ενθάρρυνση της έγκαιρης, αποτελεσματικής καρδιοπνευμονικής αναζωογόνησης σε όσο το δυνατόν περισσότερα θύματα, λαμβάνοντας υπόψιν το μεγάλο εύρος ικανοτήτων των περιστασιακών διασωστών και των απαραίτητων μέσων διάσωσης. Η καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση από περαστικούς αυξάνει 2 έως 3 φορές την επιβίωση.
Η ΚΑΡΠΑ μπορεί να αποδειχθεί σωτήρια σε κάποιο πιθανό περιστατικό δικού μας ανθρώπου γι’ αυτό και συστήνεται η εκμάθησή της απ’ όλους!

Πολλοί φορείς προσφέρουν δωρεάν σεμινάρια εκμάθησης.
Όλοι οι περιστασιακοί διασώστες θα πρέπει, ανεξάρτητα από την εκπαίδευσή τους στην ΚΑΡΠΑ, να παράσχουν θωρακικές συμπιέσεις στο θύμα καρδιακής ανακοπής. Εξαιτίας της σημασίας της ΚΑΡΠΑ, αυτή θα είναι η πρώτη ενέργεια για όλα τα θύματα ανεξαρτήτου ηλικίας. Οι διασώστες που γνωρίζουν θα πρέπει αν μπορούν να προσθέσουν και αερισμό του θύματος.
Εάν εκπαιδεύονταν περισσότεροι άνθρωποι στην καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση θα σώζονταν 100.000 ζωές το χρόνο σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Αναζωογόνησης!!

Παιδιατρική φροντίδα:


Ιδιαίτερα κρίσιμοι παράγοντες είναι η διαχείριση της θερμοκρασίας, του σακχάρου, της αρτηριακής πίεσης, του αερισμού και της καρδιακής παροχής. Η επιβίωση είναι υψηλότερη σε νοσοκομεία με ειδικευμένο παιδιατρικό προσωπικό.
Σε αντίθεση με τους ενηλίκους, η καρδιακή ανακοπή στα παιδιά είναι συνήθως εξαιτίας ασφυξίας, κάτι που απαιτεί εκτός από θωρακικές συμπιέσεις και αερισμό για το καλύτερο αποτέλεσμα. Επομένως ο αερισμός διάσωσης μπορεί να είναι πιο σημαντικός για τα παιδιά απ’ ότι στους ενήλικες θύματα καρδιακής ανακοπής.
Οι διασώστες θα πρέπει να παρέχουν συμπιέσεις στα παιδιά τουλάχιστον κατά το 1/3 της προσθιοπίσθιας διαμέτρου του στήθους. Αυτό αντιστοιχεί περίπου στα 4cm για τα περισσότερα βρέφη και 5cm στα περισσότερα παιδιά.
Τι είναι ο Αυτόματος Εξωτερικός Απινιδωτής (ΑΕΑ);


Ο Αυτόματος Εξωτερικός Απινιδωτής (ΑΕΑ) είναι μια φορητή εύχρηστη συσκευή προηγμένης τεχνολογίας που χρησιμοποιεί απλές φωνητικές εντολές με στόχο την ασφαλή απινίδωση του θύματος καρδιακής ανακοπής από ανειδίκευτους διασώστες.
Πως λειτουργεί ένας αυτόματος εξωτερικός απινιδωτής;


Ανεξαρτήτως κατασκευαστή, η μόνο απαραίτητη ενέργεια που απαιτείται είναι να πατήσουμε το κουμπί “ON”. Μόλις ανοίξει μας μιλάει και μας δίνει οδηγίες με ηχογραφημένα μηνύματα, καθοδηγώντας μας στη υπόλοιπη διαδικασία.
Θα μας δώσει οδηγίες να τοποθετήσουμε ένα σετ αυτοκόλλητων ηλεκτροδίων επιφανείας (patches)  στο γυμνό στήθος του θύματος και να συνδέσουμε τα βύσματα των ηλεκτροδίων με τη συσκευή του απινιδωτή.
Διαθέτει αισθητήρες για την αναγνώριση του καρδιακού ρυθμού.
Είναι σημαντικό να μην υπάρχει καμία επαφή με το θύμα όσο η συσκευή κάνει ανάλυση του ηλεκτροκαρδιογραφήματος. Εάν η συσκευή εκτιμήσει ότι απαιτείται απινίδωση, φορτίζει αυτόματα και συμβουλεύει τον διασώστη να πατήσει το κουμπί απινίδωσης. Χορηγεί τότε ρεύμα προς το μυοκάρδιο μέσω των δύο αυτοκόλλητων ηλεκτροδίων στο στήθος του θύματος, σταματώντας έτσι στιγμιαία τη λειτουργία της, δίνοντάς της τη δυνατότητα να επανέλθει στον φυσιολογικό ρυθμό.
Ο αυτόματος εξωτερικός απινιδωτής συμβουλεύει το διασώστη να πατήσει το κουμπί απινίδωσης μόνο αν αναγνωρίσει μια κοιλιακή μαρμαρυγή ή άλλη επικίνδυνη για τη ζωή αρρυθμία
Η ανίχνευση της κοιλιακής μαρμαρυγής είναι σχεδόν 100%.
Είναι ο αυτόματος εξωτερικός απινιδωτής ασφαλής στη χρήση του;
Ναι. Δεν είναι δυνατόν να βλάψετε κάποιον με έναν αυτόματο εξωτερικό απινιδωτή παρά μόνο να σώσετε τη ζωή κάποιου θύματος καρδιακής ανακοπής. Μελέτες έχουν δείξει ότι στο 90% των περιπτώσεων ο αυτόματος εξωτερικός απινιδωτής μπορεί να αναγνωρίσει έναν απινιδώσιμο  ρυθμό. Στο 95% επίσης των περιπτώσεων μπορεί να συστήσει να μη δοθεί απινίδωση όταν δεν ενδείκνυται.
Η σημασία της έγκαιρης απινίδωσης:
Αν η απινίδωση πραγματοποιηθεί το πρώτο λεπτό μετά την καρδιακή ανακοπή οι πιθανότητες επιβίωσης είναι 90% ενώ αντίθετα μετά τα 7-10 λεπτά οι πιθανότητες ελαχιστοποιούνται. (κάτω του 5%) Για κάθε λεπτό που καθυστερεί η απινίδωση, η επιβίωση μειώνεται κατά 7-10%.
Τι ισχύει για τη χρήση αυτόματων εξωτερικών απινιδωτών σε παιδιά;
Εάν το παιδί έχει τη σωματική ανάπτυξη ενός τυπικού 8χρονου, το πρωτόκολλο είναι το ίδιο με αυτό των ενηλίκων.
Για παιδιά άνω του 1έτους αλλά με ανάπτυξη μικρότερη ενός 8χρονου, οι κατασκευαστές απινιδωτών παρέχουν καλώδια που μπορούν να μειώσουν την ποσότητα ενέργειας κατά την εκφόρτιση του απινιδωτή. Όταν χρησιμοποιείται ο απινιδωτής σε παιδί συνδέεται το παιδιατρικό καλώδιο. Το καλώδιο ενηλίκων συνδέεται σε ενήλικα από 8 ετών και άνω.
Στα βρέφη η μέθοδος εκλογής είναι η χειροκίνητη απινίδωση. Αν όμως ο μόνος διαθέσιμος απινιδωτής είναι ο αυτόματος, συστήνεται η χρήση και για τα βρέφη του παιδιατρικού καλωδίου.

Ποια είναι η θέση ανάνηψης;


Tα άτομα που επανήλθαν μετά από ΚΑΡΠΑ είναι σωστό να τοποθετούνται σε θέση ανάνηψης. Η πλάγια αυτή θέση διατηρεί ανοιχτό τον αεραγωγό και προστατεύει τον ασθενή από την πιθανότητα να πνιγεί από τα εμέσματά του. Η θέση αυτή δεν επιτρέπεται μόνο στους τραυματίες λόγω της πιθανότητας κατάγματος στη σπονδυλική τους στήλη, οπότε οποιαδήποτε μετακίνηση από μη ειδικευμένο προσωπικό απαγορεύεται.
Τι έχει αλλάξει στη βασική υποστήριξη της ζωής στις τελευταίες κατευθυντήριες οδηγίες ;
– Η οδηγία «βλέπω, ακούω και αισθάνομαι την αναπνοή» ως τρόπος αναγνώρισης της ύπαρξης αναπνοής δεν ισχύει πλέον αφού μπορεί να καθυστερήσει την ΚΑΡΠΑ. Οι περιστασιακοί διασώστες θα πρέπει να ξεκινήσουν την ΚΑΡΠΑ ΑΜΕΣΑ με θωρακικές συμπιέσεις σε ένα θύμα που δεν αντιδρά και δεν αναπνέει καθόλου, ή δεν αναπνέει φυσιολογικά.
– Η αρχική διαδοχή βημάτων από ABC (αεραγωγός –>αναπνοές–> θωρακικές συμπιέσεις) άλλαξε σε CAB (θωρακικές συμπιέσεις –> αεραγωγός –> αναπνοές) εκτός από τα νεογέννητα.

– Ο μοναχικός διασώστης θα πρέπει δηλαδή να ξεκινήσει με 30 θωρακικές συμπιέσεις αντί με 2 αερισμούς ώστε να μειωθεί η καθυστέρηση έως την πρώτη συμπίεση.
– Το βάθος των συμπιέσεων στους ενήλικες άλλαξε από τα 3 στα 5cm τουλάχιστον.
– Η συχνότητα συμπιέσεων θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 100 ανά λεπτό.
– Αν ο παραβρισκόμενος διασώστης δεν είναι εκπαιδευμένος στην ΚΑΡΠΑ θα πρέπει να κάνει ΚΑΡΠΑ μόνο με θωρακικές συμπιέσεις στο θύμα που ξαφνικά καταρρέει με έμφαση στο «πιέστε δυνατά – πιέστε γρήγορα» στο κέντρο του στήθους . Ο παραβρισκόμενος θα πρέπει να συνεχίσει την ΚΑΡΠΑ μόνο με θωρακικές συμπιέσεις έως ότου φτάσει ένας εξωτερικός απινιδωτής και είναι έτοιμος για χρήση ή εξειδικευμένο ιατρικό προσωπικό.
– Αν ο παραβρισκόμενος διασώστης μπορεί να παράσχει θωρακικές συμπιέσεις και αναπνοές, αυτές θα πρέπει να δοθούν με αναλογία 30 συμπιέσεων προς 2 αναπνοών.  Ο παραβρισκόμενος θα πρέπει και πάλι να συνεχίσει την ΚΑΡΠΑ έως ότου φτάσει ένας εξωτερικός απινιδωτής και είναι έτοιμος για χρήση ή εξειδικευμένο ιατρικό προσωπικό.
– Δε συστήνεται πλέον η πίεση του κρικοειδούς κατά την ΚΑΡΠΑ.
– Δε συστήνεται η χρήση ατροπίνης στην προχωρημένη υποστήριξη της ζωής στην περίπτωση της άσφυγμης ηλεκτρικής δραστηριότητας/ασυστολίας.
– Η αδενοσίνη συστήνεται ως ασφαλής και δυνητικά αποτελεσματική στη διάγνωση και θεραπεία της μη διαφοροδιαγνωσμένης ρυθμικής μονόμορφης ταχυκαρδίας με ευρέα QRS.

Μακροπρόθεσμη θεραπεία καρδιακής ανακοπής:
Παρ’ όλο που εκτιμάται ότι πάνω από 95% των θυμάτων καρδιακής ανακοπής πεθαίνουν πριν φτάσουν στο νοσοκομείο, ο θάνατος από καρδιακή ανακοπή δεν είναι αναπόφευκτος. Οι επιζήσαντες από καρδιακή ανακοπή μπορεί να αντιμετωπίσουν ένα εύρος σύνθετων ιατρικών ζητημάτων, γνωστά και ως «Σύνδρομο μετά Καρδιακή Ανακοπή».

Οι καταστάσεις που σχετίζονται με το Σύνδρομο μετά καρδιακή ανακοπή περιλαμβάνουν:
Την εγκεφαλική βλάβη:
– Μπορεί να ξεκινήσει ώρες έως και ημέρες μετά την καρδιακή ανακοπή.
– Το πολύ ή λίγο οξυγόνο που χορηγείται κατά την αρχική αντιμετώπιση μπορεί να επηρεάσει το αποτέλεσμα.
– Ο πυρετός, τα αυξημένα επίπεδα γλυκόζης (υπεργλυκαμία) και οι σπασμοί μπορούν να επηρεάσουν τη σοβαρότητα της εγκεφαλικής βλάβης και της τελικής έκβασης.
Τα σημεία της περιλαμβάνουν το κώμα, τους σπασμούς, διάφορους βαθμούς γνωστικών δυσλειτουργιών, από ελλείματα μνήμης μέχρι εμμένουσα φυτική κατάσταση, κινητικά ελλείματα και εγκεφαλικό θάνατο.
Την καρδιακή δυσλειτουργία:
– Μπορεί να ανιχνευθεί λεπτά μετά την αποκατάσταση της αυτόματης κυκλοφορίας με το κατάλληλο monitoring.
– O καρδιακός ρυθμός, το κλάσμα εξώθησης και η αρτηριακή πίεση  μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευμετάβλητα μετά την αποκατάσταση της αυτόματης κυκλοφορίας.
– Η δυσλειτουργία είναι παροδική και μπορεί να ομαλοποιηθεί εντός 72 ωρών από την ανακοπή.
– Η υποκείμενη καρδιακή νόσος που προκάλεσε την καρδιακή ανακοπή θα πρέπει επίσης να αντιμετωπισθεί.

Τη συστηματική ισχαιμία/ Απάντηση στην επαναιμάτωση.
– Κατά την ανακοπή το σώμα υφίσταται ένα ισχυρό σοκ. Οι εσωτερικές διεργασίες πρόσληψης και αποβολής απαραίτητων και επικίνδυνων ουσιών στο αίμα σταματούν.
– Η ελλιπής οξυγόνωση του αίματος μπορεί να προκαλέσει οργανική βλάβη ή ανεπάρκεια και αυξάνει την ευαισθησία σε λοιμώξεις.
Τις καταστάσεις που προκαλούν ή προκαλούνται από την καρδιακή ανακοπή.
– Οξύ στεφανιαίο σύνδρομο (οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου και οξεία απόφραξη των στεφανιαίων).
– Αρρυθμίες
– Νοσήματα των πνευμόνων (πνευμονική εμβολή, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, άσθμα, πνευμονία)
– Αιμορραγία από τραύμα
– Λοίμωξη
– Υπερβολική δόση φαρμάκων ή αλκοόλ
– Υποθερμία
Όλες οι παραπάνω καταστάσεις πρέπει να παρακολουθούνται και να αντιμετωπίζονται από την ιατρική ομάδα.
Το θεραπευτικό πλάνο για το Σύνδρομο μετά Καρδιακή Ανακοπή διαφέρει από ασθενή σε ασθενή ανάλογα με το επίπεδο συνείδησης καθώς και άλλους παράγοντες. Αντίστοιχα, πολλοί παράγοντες επηρεάζουν την πρόγνωση των επιζήσαντων καρδιακής ανακοπής.

Πρόγνωση ασθενών που επέζησαν καρδιακής ανακοπής.
Η πλειοψηφία των επιζήσαντων καρδιακής ανακοπής έχουν υποστεί κάποιου βαθμού εγκεφαλική βλάβη και έκπτωση συνείδησης. Κάποιοι μάλιστα παραμένουν σε φυτική κατάσταση.
Ο καθορισμός της πρόγνωσης του επιζήσαντος και η απόφαση συνέχισης ή διακοπής της φροντίδας του είναι περίπλοκη και βασίζεται σε πολλούς παράγοντες:
Παράγοντες πριν την καρδιακή ανακοπή:
– Ηλικία
– Φυλή
– Συνυπάρχουσες νόσοι όπως διαβήτης, καρκίνος, λοίμωξη, νεφρική ανεπάρκεια  και αγγειακό εγκεφαλικό.
Παράγοντες κατά τη διάρκεια της καρδιακής ανακοπής:
– Χρόνος από την απώλεια συνείδησης μέχρι την έναρξη ΚΑΡΠΑ/απινίδωσης.
– Ποιότητα της ΚΑΡΠΑ/απινίδωσης.
– Η ύπαρξη νευρολογικής λειτουργίας του θύματος κατά τη διάρκεια ή αμέσως μετά την ΚΑΡΠΑ.
Παράγοντες μετά την καρδιακή ανακοπή και αναζωογόνηση:
Νευρολογική κατάσταση, νευροφυσιολογική λειτουργία, νευροαπεικονιστικός έλεγχος, βιοχημικός έλεγχος από το αίμα και το εγκεφαλονωτιαίο υγρό καθώς και αν χρησιμοποιήθηκε θεραπευτική υποθερμία (σκόπιμη ελάττωση της θερμοκρασίας του ασθενούς).

(*) άρθρο βασισμένο στις τελευταίες κατευθυντήριες οδηγίες της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας.

Σχετικά video:

http://youtu.be/O9T25SMyz3A

http://youtu.be/zSgmledxFe8

http://youtu.be/3trpw_We0UQ

 

Νικόλαος Ζαβός 
Καρδιολόγος
τηλ ιδ. ιατρείου: 2410 250 334